राजनिति गर्नका लागी मात्र श्रमिक दिबश............

सन् १८८६ मा अमेरिकाको सिकागोमा ‘आठ घण्टा काम, आठ घण्टा मनोरञ्जन र आठ घण्टा आराम’ भन्ने नाराका साथ विश्व मजदुर दिवस मनाउन लागिएको हो । सन् १८८९ मा फ्रान्सको पेरिसमा सम्पन्न विश्वका श्रम संगठन एवं श्रमिक नेताको बैठकले विश्व श्रमिक दिवस विश्वभर मनाउने निर्णय गरेको हो । त्यसयता सन् १८९० देखि हरेक वर्ष अंग्रेजी महिनाको मे १ तारिखमा श्रमिक दिवस मनाउन शुरु गरिएको पाईन्छ ।

नेपालमा अधिकांश नेपालीहरु कृषिमा नै आश्रित रहेको पनि तथ्यांकले देखाउछ त्यत्तिमात्र होईन् अधिकाशं युवाहरु बिदेश खाडी धाउनुपर्ने बाध्यता पनि रहेको छ भने यहि आफनै देशमा बसेर ज्याला मजदुरी गर्नेहरुको संख्या पनि कम छैन् । त्यसैले सोच्छु साच्चिकै श्रमिक को हुन ? आफनै ठाँउमा रहेका श्रमिकहरुले के साच्चिकै ‘आठ घण्टा काम, आठ घण्टा मनोरञ्जन र आठ घण्टा आराम’ गर्न पाएकै होलान् त? कुनै कुराको सन्तुलन नै नभएको मेरो देशमा साच्चिकै श्रमिक कस्लाई कस्लाई भन्ने हो?
अहिले परिस्थीति फेरिएको छ किनकी देशमा संघियता आएको छ त्यत्तिमात्र होईन् हरेक नेतागणहरुले बोल्ने भाषणमा पनि हरेक युवाहरुलाई स्वरोजगार बनाउने,देशलाई समृद्धिको बाटोमा लैजाने,देशलाई आर्थिक रुपमा बलियो बनाउने खालका दमदार किसिमका भाषणहरु बोलेको सुन्न पाईन्छ । अरुको मलाई थाहा छैन् म आफैपनि सिक्दै गरेको एक पत्रकार हु मैले गर्ने श्रम (मजदुर) श्रमिक अन्र्तगत तुलना हुन्छ कि हुदैन् अर्थात त्यो अन्र्तगत पर्छ कि पर्दैन् ।

यदि पर्ने नै हो भने आज सरकारले १२९औ श्रमिक दिबशका अबसरमा सार्बजनिक बिदा दियो,निजि संघ संस्थाहरुले समेत बिदा दिए तर खोई हामी रेडियोमा बोल्नेको बिदा भएन् । घर बनाउने मजदुर,लेबरको अह मैले कतै बिदा देखीन् मकै पोल्ने,गिटिट कुट्ने दिदिबहिनीको पनि खै त मैले बिदा भएको देखिन अन्यथा नलागोस तर के श्रमको पनि उच्च ओहोदा र आर्थिक रुपमा सम्पन्नशाली ब्यक्तित्वहरु सँग मात्र सम्बन्ध हुन्छ ?  हुन त म शुरुमा रहरले प्रबेश गरेको यो पेशामा अहिले सोच्न बाध्य भएको छु हामी समाजसेवा गर्दै छौ कि श्रमीक भयर काम गर्दै छौ ?

मेरो मात्र के कुरा रह्यो र अधिकांश श्रमिकहरु जस्ले बिहान ८बजेदेखी बेलुका ५बजेसम्म ज्याला मजदुरी गर्ने श्रमिकहरुलाई सम्म यो श्रमिक दिबश भनेकै थाहा नभईरहेको अवस्थामा कसरी श्रमिक वर्गका हकहितका सवालमा कुराहरु उठ्छन् होला अचम्म लाग्छ त्यत्तिमात्र होइन् श्रमिक वर्गका नाममा राजनिति गर्ने परिपाटिको पनि कहिले अन्तय हुन्छ होला वा भनौ राजनिति

गर्नका लागी मात्र श्रमिक दिबश,कार्यक्रम गर्नका लागी मात्र श्रमिक दिबश कहिले सम्म? किनकी कुनैपनि काम वा समस्या समाधानका लागी कदम बढाईन्छ भने त्यो समस्याको समाधान हुनपर्यो कामको प्रतिफल देखिनुपर्यो नि खै त परिणाम ? खाली नेताहरुको लागी राजनिति गर्ने थलोमात्र बनेका छन् आजभोलि अधिकांश दिबशहरु सरकार,यस्को अन्तय कहिले हुन्छ ......

उच्च शिक्षा दिने क्याम्पस समेत शौचालयमा पानि बिहिन छ

खाना खानुअघि र खाना खाईसकेपछि,अनि शौच गरेपछि पनि सफासँग साबुन पानिले हात धुनुपर्छ भनेर बिज्ञापन मार्फत सिकाईने गरिन्छ । हामी यस्तो देशको नागरिक हौ ।
पछिल्लो तथ्याङलाई नै हेर्ने हो भने महिला साक्षरतादरमा समेत बृद्धि भएको देखाउछ अब कस्लाई पढेलेखेको भन्ने जबकी पढेलेखेकै महामहिम मानबहरुले समेत साबुन पानिले हात धुनुपर्छ भन्ने सम्मको हेक्का राख्दैनौ भने प्रगति के मा र काहाँ हुन्छ ?

यि र यस्ता कुराहरु त बिद्यालयस्तरबाट नै सिकाईने कुरा हुन,घरपरिवारको जिम्मेवारी छैन् भन्ने ठान्नुहोला तर अह बालबालिकाहरुलाई घरका आमा बुवा भन्दा बिद्यालयका शिक्षक शिक्षिकाले भनेकै प्रिय लाग्छ,उनैले भनेका हरेक कुरा आँखा चिम्म गरेरै पत्ताउछन् । अनि अल्लि केहि समय अगाडी वास फोरम र घोराही उपमहानगरपालिका वडा नम्बर १४ले गरेको  बिद्यालयको सरसफाई सम्बन्धी अनुगमनले पनि देखाएको थियो,बिद्यालयको सरसफाई कस्तो हुन्छ भनेर,किनकी अनुगमनका क्रममा बिद्यार्थीहरुले प्रयोग गर्ने चर्पि,खानेपानि धारा कस्तो प्रयोग भईरहेको छ सहजै देखिएको थियो ।

मलाई थाहा छैन् यो समस्या दाङको मात्र हो कि अन्यत्रको पनि हो,तर जे भएपनि सरसफाई सम्बन्धि सचेतना जगाउनुपर्ने बिद्यालयले नै यत्ति फोहर गर्दा बिद्यार्थीले त्यहाँवाट के सिक्ने ? त्यत्तिमात्र होईन उच्च शिक्षाका लागी जाने हाम्रो यहि महेन्द्र बहुमुखि क्याम्पसको हबिगत पनि तिनै बिद्यालय भन्दा कम छैन् । किनकी आज बिहान मात्र म महेन्द्र बहुमुखि क्याम्पस गएको थिए उही पुरानो चर्पि ढोका नै नलाग्ने खालको,चर्पिमा हाल्नलाई पानि नै छैन् । अब चर्पिमा राख्ने पानि सम्म नभएको कलेजले चर्पि प्रयोग पछि साबुन पानिले हात धुनुपर्छ भनेर कसरी सिकाउने ? अचम्म लाग्छ । भवनमात्र ठुला बनायर हुदैन् त्यो बिद्यालय र कलेजले संस्कार सिकाएको छ कि नाई महत्वपुर्ण कुरा तिनै हुन् कि जस्तो लाग्छ मलाई,मैले सरस्वती माध्यामिक बिद्यालयमा पढ्दा पनि चर्पिकै समस्या थियो,महेन्द्र बहुमुखी क्याम्पसमा पुग्दापनि समस्या उहि नै थियो र आजसम्म पनि क्याम्पसमा त हबिगत उहि नै रहेछ । नयाँ नयाँ संरचना थपेर मात्र के गर्नु चर्पिमा पानि नै छैन् भने अनि फेरी साबुन पानि ले हात धुनुपर्छ भन्दै लाखौ रुपैया बिज्ञापनमै खर्चिने पनि हाम्रै परिवेशमा हुन्छ ।

किनकी बिद्यालय,क्याम्पस भनेकै सिक्ने थलो हुन् यहि बाट नै उत्पादित हुने त हुन देश हाक्ने खम्बाहरु अनि हामीले के सिकाईरहेका छौ ? एकपटक सोच्ने कि ?

यि सबै फोटोहरु महेन्द्र बहुमुखि क्याम्पस दाङको शौचालयको हो 

नदिमा भएका माछाहरुले नदीलाई धुमिल्याउन कहिल्यै सक्दैन्

जीबन के हो ? अधिकांश ब्यक्तिहरुले दिने जवाफ् हो जीबन संघर्षमय यात्रा हो.....हुनपनि यात्रा नै हो,कहिले ठाडै उकाली त कहिले ओराली,कहिले घाम त कहिले छाया यिनै जिवनका दौड्धुपहरु सँग नै जिवन चलिरहने रहेछ अबिरल निरन्तर बगिरहने नदीजस्तै,नदिको पनि त समय सँगै बहाब घट्ने र बढ्ने गर्छ तर बहाब बढेपनि घटेपनि नदिमा भएका माछाहरुले नदीलाई धुमिल्याउन भने कहिल्यै सक्दैन् ।

हरेक ब्यक्तिको पनि त जिबन आफनै गतिमा दौड्रिहेको हुन्छ नै कोहिको सरल,सहजताका साथ जिवन चलिरहेको होला भने कत्तिको बाधा ब्यवधान र अप्ठ्यारो परिस्थीति सँग पैठेजोरी खेल्दै अगाडी बढिरहेको होला तरपनि जो जस्तो अबस्थामा भएपनि हरेकलाई आफनो जीबन प्रिय नै लाग्छ,सकेसम्म हरेक ब्यक्तिले आफनो लागी मात्र नभएर समाजको लागी भएपनि केहि गर्न पाए हुने भन्ने पक्कै सोचेको हुन्छ तर कत्तिलाई परिस्थिीतिले दिदैन् त कत्तिको मन दोधार बनिदिन्छ ।

यिनै जिवनका आरोह अबरोह,मनको सोचपनि कहिल्यै स्थिीर नहुने गतिमा हामी दौडिरहेका छौ । सबैलाई ठुलो बन्ने रहर छ,टन्न धन कमाउने पनि ठुलो रहर छ यिनै रहरै रहर र कहरै कहरको भुमरीमा च्यापिएको जिवनमा आफनो लागी खै कस्ले के कत्ति कमायौ त ? त्यसको यहाँ कुनै हिसाब किताब नै छैन्। जन्मपछि मरण निश्चीत छ सबैलाई ज्ञातै छ तरपनि बाचुञ्जेल हरेकले सपनाका महलहरु जोड्ने गर्छौ साच्ने गर्छौ,अनि त्यो सपनाको महल खडा गर्नलाई पनि हामीले हाम्रो निम्ती के गरेका छौ त ? जिबन हाम्रो सपना हाम्रो तरपनि हरबखत परिवार खुसी भएमा म पनि खुसी हुनेछु,मेरो छोरीलाई फलानो चिज मिठो लाग्छ उस्लै खाए त मैले खाय जस्तै भैगयो नि,हो सधै यस्तै सर्मपण र सधै अरुको सेवामा तल्लीन हुन खोज्ने हाम्रो मानब मनको पनि आफनै संसार कहिल्यै बन्न सक्दैन खै किन होला ।

सपना देख्ने हामी आफै तर सपना पुरा गर्नलाई अरुको अर्थात घरपरिवारको अनुहारमा खुसी खोज्नेपनि हामी नै त्यसैले त भनिएको पनि होला यो संसार माया र विश्वासमा नै अडिएको छ । फेरीपनि सपनाको महल बाचुन्जेल म यो गरुला,त्यो गरुला,यो बनाउला,त्यो बनाउला अनगिन्ती सपनाहरु त देखिन्छन् नै तर सबै सपनाहरु पुरा नहुन पनि सक्छन् केहि सपना आधा अधुरो मै टुटेर जान्छन् त कत्ति सपनाहरु पुरा हुने आशामा त केहि बिलिन भएकाहरु सपनाहरुले भने मन बुझाउने बाटो बनेर नै जिबनयात्राको सारथी झै सधै सँगै बढिरहन्छ ।

हुन त जिवनमा एकैछिन पछि कस्लाई के हुन्छ थाहै पाउन र भन्न सकिदैन् तरपनि जिबन दुःख सुःखको समिश्रण हो जँहा पिडाको बोधपनि हुन्छ भने जीबन प्रकृतिको अनुपम उपहारको मिठो कोसेली हो जस्लाई अनुभुति गर्ने आट र साहस हुनुपर्छ । त्यहि आट र साहस बटुलेर अघि बढिरहेको एउटा असल बन्ने कोसीसमा जुटिरहेको आत्मा हु म .......

साथिहरु पनि समय सँगै थपिदै जाने तरपनि बालापनका साथिहरु अझ बिशेष लाग्ने अनि हलमा फिल्म हेर्यो अनि घरमा स्कुलमा फेरी तिनै काहानिको बखान गर्यो.....

बालापनका केहि रमाईला यादहरु अझैपनि मानसपटलमा ताजै छन् सम्झदा पनि मन खुसी भएर आउछ ।
बालापनाका मिठा यादहरु तपाई हामी सबैका नै होलान् तर सबैको समय परिस्थीति अनुसार नै फरक फरक यादहरु अवश्यवपनि होला नै,सानोमा प्राय तपाईहरु के गर्नुहुन्थ्यो खै कुन्नि मेरो बालापन भने आफनै पाराको थियो । किनकी म जहिले पनि लिडर नै हुन्थे,अरुभन्दा अल्लि जान्ने नै हुनुपर्ने मलाई अहिले सम्झन्छु हाँसो लाग्छ ।

साथिहरु पनि समय सँगै थपिदै जाने रहेछन् घरमा एकथरीका साथिहरु हुने,स्कुल पढ्दा सम्म एकथरीका,कलेज जान लाग्यो फेरी एकथरीका साथिहरु बनिहाल्ने अनि बिहे पश्चात घरतिर पनि अरु साथिहरु थपिदै जाने यहि फरक फरक सिकाई र भोगाई नै त होला जिवन पनि,साच्चिकै जिबनमा सबैको उत्तिकै महत्व त हुने नै गर्छ, तरपनि खै किन हो बालापनका साथिहरु अझ बिशेष लाग्ने यो मलाई मात्र हो या तपाईहरुलाई पनि हो खै कुन्नि,हुन त बालापनका साथिहरु सँग त्यत्ति भेट त हुदैन् सबैको आफनै संसार बनिसकेको छ तरपनि मलाई मेरो बालापनका अधिकांश साथिहरु कान्टु,सुन्दरी अन्टी,सरस्वती,डल्ली,शान्ता,केशब,मदन उनिहरु सँगै मेरै आफना भाईहरु र सबैका आफना भाईबहिनिहरु पनि थिए लाग्छ जम्बो टोलि नै थियो हाम्रो,मानौ उनिहरु सँग बालापनमा खेलिएका यादहरु आखाँ वरीपरी चलचित्रको पर्दा जसरी देखिदा एक्लै बसेको समयमा अझ बिशेष रमाईलो हुने,त्यो समय हामीले खेल्ने खेलहरु भाडाकुटि,चुन्नि,खुट्टा नाघने,डोरी खेल्ने,चारी,लुकामारी,काठ छुने,बल हान्ने आदि आदि थिए ।

चिच्याउदै,दौडिदै खेलेका बालापनका अधिकांश खेलहरु रमाईलो नै हुन्थे सानैदेखीको हाम्रो बसाई तुलसीपुर चोकमै रह्यो,चोक अहिलेको जस्तो थिएन,मोटर गाडीहरु पनि पातलै हुन्थे,चोकमा सिसौको ठुला ठुला रुख थिए,रुखको मुन्तिर प्रहरीको बिट थियो अनि प्रहरी बिटको छेउमै पानि धारो थियो दिनरात आईरहने,साईडमा कुलो थियो,कुलोमा पनि पानि त सफा नै बग्ने गथ्र्यो,बिटको साईडमा सिसौको रुखको हाँगोमा पिङ हाल्दीनुभएको थियो सुन्दरी अन्टीको बुवाले,पिङ एउटा,खेल्ने हामी धेरै,झगडा परेर बोलि बाराबार सम्म पनि हुन्थ्यो,आजभोलि सम्झीदा हाँसो लाग्छ,बालापनको फेरी बोल्दापनि मुख हेरेरै हाँस्नुपर्ने हुन्थ्यो बालापनको कस्तो माया थियो हामीमा कुुन्नि ।

घरमा टिःभी थिएन त्यो बेला चलेको फिल्म हल भनेकै गणेश चलचित्र हल थियो,फिल्म लागेपछि शनिबारका दिन हलमा गयो,फिल्म हेर्यो अनि घरमा स्कुलमा फेरी तिनै काहानिको बखान गर्यो,त्यो समय सानै भयर हो कि खै,हलमा फिल्म हेर्न जादापनि राम्रै हुन्थ्यो । फिल्म हेर्न जानुपनि काहानी नै हुने गथ्र्यो,कत्तिसम्म भने सल्यानबाट मेरो ठुलोआमाको छोरा मेरो सानुदाईले आपँ ल्यायर आउने हामीले चोकमा बसेर बेच्ने,अनि शनिबार फिल्म हेर्न जाने,त्यो पनि अगाडी बसेर,त्यस्तो रहर हुने गथ्र्यो फिल्म हेर्न,हुन त आजभोलि समय सँगै प्रबिधिले पनि फड्को मारेको छ त्यसैले पनि होला हलमा मानिसहरु त्यत्ति फिल्म हेर्न त्यत्ति रुचाउदैनन् ।

खै किन हो अधिकांश मानिसहरु हलमा फिल्म हेर्न जानेपछि अनौठो नै मुख लगाउछन् आजभोलि हलमा चिच्याउने,सिटिठी मार्ने,बोल्ने नबोल्ने सबै बोल्ने गर्छन् यसैकारण पनि हो कि,मान्छेहरु आजभोलि हलमा फिल्म हेर्न कमै जान्छन् कि जस्तो लाग्छ दाङमा,हुन त म गएन भन्दैमा अरु जादै गएनन् भन्नु गलत हुनसक्छ तर मैले पछिल्लो समय कबड्डी,पुरानो डुङा र कारखाना फिल्म युट्युब मै हेरे,हलमा जाने मन नभएको पनि होईन् तर मनै लागेन आफैलाई पनि हलमा जान,मैले युट्युबमा भर्खरै हेरेका यि फिल्मका कथापनि निक्कै नै राम्रो लाग्यो,बिच बिचमा पुरानो डुङा र कारखानले त आँखामा नुुनिलो पानि नै ल्याईदियोे ।

त्यसैले पछिल्लो समय नेपाली चलचित्रको रुपरेखा बदलिदै रहेछ किनकी नेपाली फिल्मलाई यो भएन् त्यो भएन अनेकौ आरोप लगाईन्छ त्यो कुरामा भने फरकपना आउदै रहेछ, नेपाली फिल्म पनि राम्रै बनेका छन् बन्न सक्छन् भनेर थाहा पाउनका लागी त फिल्म रिलिज हुनासाथ हलमा गयर फिल्म हेर्ने बाताबरण पनि बन्न जरुरी छ कि? अरुको त थाहा भएन तर म  भने हलमा नगएको बर्षौ नै भएको छ । कोहिनुर चलचित्र हेर्न हलमा गएको हु त्यो चलचित्र हेर्दापनि उस्तै हल्ला,कोलाहल नै थियो ।

 त्यसपछि मैले हलमा गयर फिल्म हेरेको छैन् ।
तर जे भएपनि पछिल्लो समय नेपाली चलचित्रहरुले पनि समय अनुसारका कथा र बिषयबस्तुलाई त उठान गरेकै रहेछन् क्वालिटि छ,दर्शकलाई विषयबस्तुमा केन्द्रित गराउन सक्ने क्षमता नेपाली चलचित्रमा पनि छ त्यसैले अब हामीले पनि नेपाली चलचित्रलाई माया गर्न जरुरी छ ।

अरुलाई केहि पर्दा मात्र किन स्टाटसले फेसबुकका भित्ताहरु रङिनछन.............

बिगत र अहिले तुलना गर्दा महिला साक्षरतामा समेत बृद्धि भएकै छ । बिगत र अहिले तुलना गर्नैपर्दा महिलाहरु अर्थात बुहारीहरु पनि पाईन्टमा सजिएरै हिडेकै छन् बिगत र अहिले तुलना गर्नैपर्दा महिलाहरु आत्मनिर्भर बनेका उदाहरणहरु देखिन थालेकै छन् र पनि महिलाले अमानबिय ब्यवहार भोगेको तिता घटनाहरु पनि सुनिएकै छन् ।
१०८औ अन्र्तराष्ट्रिय श्रमिक महिला दिबश मनाईरहदा कैलाली जिल्लाको घोडाघोडी नगरपालिका वडा नं. ५ स्थित देउकलियाकी छात्रा राधा चौधरीमाथि बोक्सीको आरोपमा ७ घण्टा निर्घात कुटपिट भयो । यसरी कुटपिट भईरहदा त्यहाँका गाउँलेहरुले रमिता हेरे, ताली पड्काए भने जनप्रतिनिधि पनि रमिते नै बने, भनेपछि किताब रटेर पढेको शिक्षाको के काम,किनकी हामीले सहि र गलत छुट्टाउन नै सक्दैनौ भने कालोलाई कालो नै देखिनुपर्छ सेतोलाई सेतो नै तर हामीले ठिक उल्टो देख्दैछौ र अरुले जे भने र जे देखाए त्यसैमा आखाँ बन्द गरेरै अन्धभक्तका साथ बिश्वास गर्दैछौ भने हामीले पढेको के काम ?

हिजोका दिनमा बुबाको अगाडी चुईई आवाज निकाल्न नस्कने छोरी हुन वा बुहारी आजभोलि खुलस्त आफना कुराहरु राख्न सक्ने हैसियतमा पुगिसकेकी छिन् । आफुलाई मन लागेको हरेक कुरामा परिवार सँग बसेर बहस गर्नसक्ने हैसियतमा पुगिसकेको छिन् र पनि अझै समाजमा महिलाहरुले जघन्य खालका अपमान ब्यहर्नुपरेका समाचारहरु सुन्नुपर्ने अवस्था छ,भनेपछि अहिलेसम्म काम गर्दै आएका महिला संघ संस्थाहरु,महिला अधिकारकर्मीहरु मानबअधिकारकर्मीहरु,१०बर्षे शसस्त्र द्धन्द्ध र महिलाका सवालमा बनेका कानुनहरुमाथि पनि प्रश्न चिन्ह खडा भएको छ किनकी हामीले गरेका कामहरुले समाज परिवर्तन गर्नका लागी कस्तो खालको भुमिका निर्बाह गरेका रहेछौ त ? सबैले चिसो दिमाग लियर एकपटक सोच्नैपर्ने अवस्था भने सिर्जना भएको छ ।

हो समय हिजोभन्दा आज फरक पक्कै भएकै छ किनकी आज मान्छे प्रबिधिसँग रमाउन र प्रविधिको प्रयोग गर्न पोख्त भैसकेको छ,यो प्रबिधिको प्रयोग गर्नसक्ने हैसियतको मान्छे बनिसक्दा सम्म हामीपनि किन रमिते मात्र बन्दैछौ त? अरुलाई केहि पर्दा मात्र किन स्टाटसले फेसबुकका भित्ताहरु रङिनछन् अनि यसैबेलामात्र हरेक अधिकारकर्मी देखी सरकार पनि जागेको देखिन्छ । खहरे खोला जस्तै बग्ने हाम्रो देशको अधिकार अरुबेला कता बग्छ होला कुन्नि त्यो नि जान्न मन छ ।

समग्रमा भन्नुपर्दा हामीलाई बिद्यालयमा सिकाईएको कुरापनि तिनै हुन् अन्याय गर्नुभन्दा अन्याय सहनु झन ठुलो अपराध हो,सानालाई माया गर,ठुलालाई आदर गर,मानिस ठुलो दिलले हुन्छ जातले हुदैन् आदि–आदि तर यिनै किताबी ज्ञानहरु यर्थाथ जिवनभोगाई सम्म आईपुग्दा ठ्याक्कै फरक हुने गर्दछन् । मानिसले देखाउने र गर्ने ब्यवहार पनि अचम्मको नै हुने गर्दछ, तर यो भनिरहदा अरुले जस्तो गर्यो मैलेपनि तेस्तै गर्नैपर्छ भन्ने नि होईन् तर किताबी ज्ञानबाट सिकेका कुराले र घरमा अभिभावकले सिकाएका सकारात्मक कुराबाट पनि हामीले सहिलाई सहि र गलतलाई गलत भनेर छुट्याउन सक्नुपर्ने,के हामीमा त्यत्ति बिबेक पनि छैन् त यदि हामीमा त्यत्तिपनि बिबेक छैन् भने हामीलाई पशु भन्दा नै ठिक हुनेछ । किनकी पशुलाई लगाम लगायर भएपनि ठाँउमा ल्याउन त सकिन्छ ।

घरआगन सम्म आईपुगेको यो अधिकार आम नागरिकहरुका लागी काम गरी खाने सुबिधामुखि बनोस.....

घोराहीको तुल्सीपुरचोकमा फलफुल ब्यवसाय गर्दै आउनुभएकी राजकुमारी नेपालीको समस्या अनेकौ रहेका छन् २छोरा र २जना छोरी रहेका उनिहरुको लालनपालन सँगै क्यान्सर रोगवाट पिडित श्रीमान्को औषधि उपचार गर्दैमा ऋणधन गरेरै भएपनि लाखौ रकम खर्चिनुपर्यो त्यत्तिमात्र होईन् बस्ने बास सम्म बेच्नुपर्ने परिस्थीति आयो तैपनि क्यान्सर रोगवाट ग्रसीत आफनो श्रीमान्लाई बचाउन नसकेको पिडा उनमा ताजै छ । मनको पिडा एकातिर त छ नै राजकुमारी नेपालीमा,तरपनि जिवन धान्नैपर्ने गुजारा चलाउनैपर्ने बाध्यताले फेरीपनि उनलाई सडक छेउमै बसेर ब्यापार गर्न बाध्य बनाएको छ । नेपालीलाई राम्रोसँग थाहा छ कि गरिबीकै परिणाम आफु यसरी सडक छेउमै बसेर ब्यवसाय गर्नुपर्ने बाध्यता हो भनेर तरपनि नेपालीलाई आफनो पसिनाकै कमाई खानुपर्छ भन्ने मानसिकताले पनि यो ब्यापार गर्न बाध्य बनाएको छ ।
सडक वरपर बसेर ब्यापार गर्नेहरुमा अधिकांश सबैको पिडा मिल्दो जुल्दो नै हुन्छ त्यो हो गरिबी,त्यसतै पिडा घोराही उपमहानगरपालिका रझेना निवासी पार्वती घर्तिको पनि छ । श्रीमान्को मृत्युपछि आफुले छोराछोरीको लालनपालन र घरखर्च चलाउनका लागी सडक छेउमा बसेर मकै पोल्ने ब्यापारको शुरुवात गरेको नै २०वर्ष भैसक्यो त्यसैले होला आजभोलि उहाँलाई सडक नै आफनो घर हो जस्तो लाग्ने गरेको बताउनुहुन्छ दैनिक एकहजार देखि बढिमा पन्ध्रसय सम्मको ब्यापारले आफनो गुजारा चलाउदै आएको उहाँलाई उपमहानगरपालिकाले बजार ब्यवस्थापनको लागी ल्याईदिएको यो योजना अपायक लागेको बताउनुहुन्छ ।
त्यसो त सडक दुर्घटना न्युनिकरण तथा बजार ब्यवस्थीत गर्नका लागी  भन्दै घोराही उपमहानगरपालीकाले फुटपाथका ब्यवसायलाई ब्यवस्थीत गर्न  थालेको छ। यसले सडक छेउमा व्यवसाय गरि दैनीकी गुजारा गर्दे आएका फुटपाते व्यसायीलाइ घोराही उपमहानगरपालीकाको यो योजनाले प्रभावित पार्ने व्यवासयीहरुको गुनासो रहेको छ।
व्यसायीहरुको गुनासो तत्कालका लागी जायज भएपनी दिर्घकालीन रुपमा घोराही उपमहानगरपालीकाले ल्याउन थालेको सडक व्यवसायी व्यवस्थापन कार्यले व्यवसायीहरुलाइ नै फाइदा पुग्ने दावि छ घोराही उपमहानगरपालीका वर्डा न १५ का वर्डा अध्यक्ष रमेश पाण्डेको,तत्कालका लागी मौखीक रुपमा फुटपाथ व्यवसायलाइ व्यवस्थीत गर्न थालीएको पनी वर्डा अध्यक्ष पाण्डेले बताउनुभयो ।
सुन्दर तथा ब्यवस्थीत बजार निर्माणका लागी गरिएको उपमहानगरपालिकाको यो प्रयास अब कार्ययोजना पास गरेपछि अघि बढने  वर्डा अध्यक्ष पाण्डेको भनाइ छ।
यसैविच सम्पुर्ण ब्यवसायीलाई एकतृत गर्ने कार्यलाइ दाङ उद्योग वाणीज्य संघले अघि सारेको छ। दाङ उद्योग बाणिज्य संघले पनि चोकमा रहेका ठेला ब्यवसायलाई ब्यवस्थीतका तरिकाले अघि लैजाने बताउदै दाङ उद्योग बाणिज्य संघका अध्यक्ष नारायण भुषालले बताउनुभयो ।
देशमा शासन परिवर्तन हुदैछ अर्थात सिंहदरवारको अधिकार घरआगन सम्म आईपुगेको छ । यो अधिकार आम नागरिकहरुलाई काम गरी खाने सुबिधामुखि बनोस,जनप्रतिनिधिमुखी यो शासन जनताको सेवा सुविधा का लागी नै समर्पीत हुन थाल्यो भने आम नागरिकले अपनत्व महसुस गदैै आर्थिक रुपमा पनि सबल र सक्षम हुदै जानेछन् । जस्ले गर्दा देश सम्बृद्धिको दिशामा अघि बढ्ने कतिपयको बुझाई छ ।