उच्च शिक्षा दिने क्याम्पस समेत शौचालयमा पानि बिहिन छ

खाना खानुअघि र खाना खाईसकेपछि,अनि शौच गरेपछि पनि सफासँग साबुन पानिले हात धुनुपर्छ भनेर बिज्ञापन मार्फत सिकाईने गरिन्छ । हामी यस्तो देशको नागरिक हौ ।
पछिल्लो तथ्याङलाई नै हेर्ने हो भने महिला साक्षरतादरमा समेत बृद्धि भएको देखाउछ अब कस्लाई पढेलेखेको भन्ने जबकी पढेलेखेकै महामहिम मानबहरुले समेत साबुन पानिले हात धुनुपर्छ भन्ने सम्मको हेक्का राख्दैनौ भने प्रगति के मा र काहाँ हुन्छ ?

यि र यस्ता कुराहरु त बिद्यालयस्तरबाट नै सिकाईने कुरा हुन,घरपरिवारको जिम्मेवारी छैन् भन्ने ठान्नुहोला तर अह बालबालिकाहरुलाई घरका आमा बुवा भन्दा बिद्यालयका शिक्षक शिक्षिकाले भनेकै प्रिय लाग्छ,उनैले भनेका हरेक कुरा आँखा चिम्म गरेरै पत्ताउछन् । अनि अल्लि केहि समय अगाडी वास फोरम र घोराही उपमहानगरपालिका वडा नम्बर १४ले गरेको  बिद्यालयको सरसफाई सम्बन्धी अनुगमनले पनि देखाएको थियो,बिद्यालयको सरसफाई कस्तो हुन्छ भनेर,किनकी अनुगमनका क्रममा बिद्यार्थीहरुले प्रयोग गर्ने चर्पि,खानेपानि धारा कस्तो प्रयोग भईरहेको छ सहजै देखिएको थियो ।

मलाई थाहा छैन् यो समस्या दाङको मात्र हो कि अन्यत्रको पनि हो,तर जे भएपनि सरसफाई सम्बन्धि सचेतना जगाउनुपर्ने बिद्यालयले नै यत्ति फोहर गर्दा बिद्यार्थीले त्यहाँवाट के सिक्ने ? त्यत्तिमात्र होईन उच्च शिक्षाका लागी जाने हाम्रो यहि महेन्द्र बहुमुखि क्याम्पसको हबिगत पनि तिनै बिद्यालय भन्दा कम छैन् । किनकी आज बिहान मात्र म महेन्द्र बहुमुखि क्याम्पस गएको थिए उही पुरानो चर्पि ढोका नै नलाग्ने खालको,चर्पिमा हाल्नलाई पानि नै छैन् । अब चर्पिमा राख्ने पानि सम्म नभएको कलेजले चर्पि प्रयोग पछि साबुन पानिले हात धुनुपर्छ भनेर कसरी सिकाउने ? अचम्म लाग्छ । भवनमात्र ठुला बनायर हुदैन् त्यो बिद्यालय र कलेजले संस्कार सिकाएको छ कि नाई महत्वपुर्ण कुरा तिनै हुन् कि जस्तो लाग्छ मलाई,मैले सरस्वती माध्यामिक बिद्यालयमा पढ्दा पनि चर्पिकै समस्या थियो,महेन्द्र बहुमुखी क्याम्पसमा पुग्दापनि समस्या उहि नै थियो र आजसम्म पनि क्याम्पसमा त हबिगत उहि नै रहेछ । नयाँ नयाँ संरचना थपेर मात्र के गर्नु चर्पिमा पानि नै छैन् भने अनि फेरी साबुन पानि ले हात धुनुपर्छ भन्दै लाखौ रुपैया बिज्ञापनमै खर्चिने पनि हाम्रै परिवेशमा हुन्छ ।

किनकी बिद्यालय,क्याम्पस भनेकै सिक्ने थलो हुन् यहि बाट नै उत्पादित हुने त हुन देश हाक्ने खम्बाहरु अनि हामीले के सिकाईरहेका छौ ? एकपटक सोच्ने कि ?

यि सबै फोटोहरु महेन्द्र बहुमुखि क्याम्पस दाङको शौचालयको हो 

नदिमा भएका माछाहरुले नदीलाई धुमिल्याउन कहिल्यै सक्दैन्

जीबन के हो ? अधिकांश ब्यक्तिहरुले दिने जवाफ् हो जीबन संघर्षमय यात्रा हो.....हुनपनि यात्रा नै हो,कहिले ठाडै उकाली त कहिले ओराली,कहिले घाम त कहिले छाया यिनै जिवनका दौड्धुपहरु सँग नै जिवन चलिरहने रहेछ अबिरल निरन्तर बगिरहने नदीजस्तै,नदिको पनि त समय सँगै बहाब घट्ने र बढ्ने गर्छ तर बहाब बढेपनि घटेपनि नदिमा भएका माछाहरुले नदीलाई धुमिल्याउन भने कहिल्यै सक्दैन् ।

हरेक ब्यक्तिको पनि त जिबन आफनै गतिमा दौड्रिहेको हुन्छ नै कोहिको सरल,सहजताका साथ जिवन चलिरहेको होला भने कत्तिको बाधा ब्यवधान र अप्ठ्यारो परिस्थीति सँग पैठेजोरी खेल्दै अगाडी बढिरहेको होला तरपनि जो जस्तो अबस्थामा भएपनि हरेकलाई आफनो जीबन प्रिय नै लाग्छ,सकेसम्म हरेक ब्यक्तिले आफनो लागी मात्र नभएर समाजको लागी भएपनि केहि गर्न पाए हुने भन्ने पक्कै सोचेको हुन्छ तर कत्तिलाई परिस्थिीतिले दिदैन् त कत्तिको मन दोधार बनिदिन्छ ।

यिनै जिवनका आरोह अबरोह,मनको सोचपनि कहिल्यै स्थिीर नहुने गतिमा हामी दौडिरहेका छौ । सबैलाई ठुलो बन्ने रहर छ,टन्न धन कमाउने पनि ठुलो रहर छ यिनै रहरै रहर र कहरै कहरको भुमरीमा च्यापिएको जिवनमा आफनो लागी खै कस्ले के कत्ति कमायौ त ? त्यसको यहाँ कुनै हिसाब किताब नै छैन्। जन्मपछि मरण निश्चीत छ सबैलाई ज्ञातै छ तरपनि बाचुञ्जेल हरेकले सपनाका महलहरु जोड्ने गर्छौ साच्ने गर्छौ,अनि त्यो सपनाको महल खडा गर्नलाई पनि हामीले हाम्रो निम्ती के गरेका छौ त ? जिबन हाम्रो सपना हाम्रो तरपनि हरबखत परिवार खुसी भएमा म पनि खुसी हुनेछु,मेरो छोरीलाई फलानो चिज मिठो लाग्छ उस्लै खाए त मैले खाय जस्तै भैगयो नि,हो सधै यस्तै सर्मपण र सधै अरुको सेवामा तल्लीन हुन खोज्ने हाम्रो मानब मनको पनि आफनै संसार कहिल्यै बन्न सक्दैन खै किन होला ।

सपना देख्ने हामी आफै तर सपना पुरा गर्नलाई अरुको अर्थात घरपरिवारको अनुहारमा खुसी खोज्नेपनि हामी नै त्यसैले त भनिएको पनि होला यो संसार माया र विश्वासमा नै अडिएको छ । फेरीपनि सपनाको महल बाचुन्जेल म यो गरुला,त्यो गरुला,यो बनाउला,त्यो बनाउला अनगिन्ती सपनाहरु त देखिन्छन् नै तर सबै सपनाहरु पुरा नहुन पनि सक्छन् केहि सपना आधा अधुरो मै टुटेर जान्छन् त कत्ति सपनाहरु पुरा हुने आशामा त केहि बिलिन भएकाहरु सपनाहरुले भने मन बुझाउने बाटो बनेर नै जिबनयात्राको सारथी झै सधै सँगै बढिरहन्छ ।

हुन त जिवनमा एकैछिन पछि कस्लाई के हुन्छ थाहै पाउन र भन्न सकिदैन् तरपनि जिबन दुःख सुःखको समिश्रण हो जँहा पिडाको बोधपनि हुन्छ भने जीबन प्रकृतिको अनुपम उपहारको मिठो कोसेली हो जस्लाई अनुभुति गर्ने आट र साहस हुनुपर्छ । त्यहि आट र साहस बटुलेर अघि बढिरहेको एउटा असल बन्ने कोसीसमा जुटिरहेको आत्मा हु म .......

साथिहरु पनि समय सँगै थपिदै जाने तरपनि बालापनका साथिहरु अझ बिशेष लाग्ने अनि हलमा फिल्म हेर्यो अनि घरमा स्कुलमा फेरी तिनै काहानिको बखान गर्यो.....

बालापनका केहि रमाईला यादहरु अझैपनि मानसपटलमा ताजै छन् सम्झदा पनि मन खुसी भएर आउछ ।
बालापनाका मिठा यादहरु तपाई हामी सबैका नै होलान् तर सबैको समय परिस्थीति अनुसार नै फरक फरक यादहरु अवश्यवपनि होला नै,सानोमा प्राय तपाईहरु के गर्नुहुन्थ्यो खै कुन्नि मेरो बालापन भने आफनै पाराको थियो । किनकी म जहिले पनि लिडर नै हुन्थे,अरुभन्दा अल्लि जान्ने नै हुनुपर्ने मलाई अहिले सम्झन्छु हाँसो लाग्छ ।

साथिहरु पनि समय सँगै थपिदै जाने रहेछन् घरमा एकथरीका साथिहरु हुने,स्कुल पढ्दा सम्म एकथरीका,कलेज जान लाग्यो फेरी एकथरीका साथिहरु बनिहाल्ने अनि बिहे पश्चात घरतिर पनि अरु साथिहरु थपिदै जाने यहि फरक फरक सिकाई र भोगाई नै त होला जिवन पनि,साच्चिकै जिबनमा सबैको उत्तिकै महत्व त हुने नै गर्छ, तरपनि खै किन हो बालापनका साथिहरु अझ बिशेष लाग्ने यो मलाई मात्र हो या तपाईहरुलाई पनि हो खै कुन्नि,हुन त बालापनका साथिहरु सँग त्यत्ति भेट त हुदैन् सबैको आफनै संसार बनिसकेको छ तरपनि मलाई मेरो बालापनका अधिकांश साथिहरु कान्टु,सुन्दरी अन्टी,सरस्वती,डल्ली,शान्ता,केशब,मदन उनिहरु सँगै मेरै आफना भाईहरु र सबैका आफना भाईबहिनिहरु पनि थिए लाग्छ जम्बो टोलि नै थियो हाम्रो,मानौ उनिहरु सँग बालापनमा खेलिएका यादहरु आखाँ वरीपरी चलचित्रको पर्दा जसरी देखिदा एक्लै बसेको समयमा अझ बिशेष रमाईलो हुने,त्यो समय हामीले खेल्ने खेलहरु भाडाकुटि,चुन्नि,खुट्टा नाघने,डोरी खेल्ने,चारी,लुकामारी,काठ छुने,बल हान्ने आदि आदि थिए ।

चिच्याउदै,दौडिदै खेलेका बालापनका अधिकांश खेलहरु रमाईलो नै हुन्थे सानैदेखीको हाम्रो बसाई तुलसीपुर चोकमै रह्यो,चोक अहिलेको जस्तो थिएन,मोटर गाडीहरु पनि पातलै हुन्थे,चोकमा सिसौको ठुला ठुला रुख थिए,रुखको मुन्तिर प्रहरीको बिट थियो अनि प्रहरी बिटको छेउमै पानि धारो थियो दिनरात आईरहने,साईडमा कुलो थियो,कुलोमा पनि पानि त सफा नै बग्ने गथ्र्यो,बिटको साईडमा सिसौको रुखको हाँगोमा पिङ हाल्दीनुभएको थियो सुन्दरी अन्टीको बुवाले,पिङ एउटा,खेल्ने हामी धेरै,झगडा परेर बोलि बाराबार सम्म पनि हुन्थ्यो,आजभोलि सम्झीदा हाँसो लाग्छ,बालापनको फेरी बोल्दापनि मुख हेरेरै हाँस्नुपर्ने हुन्थ्यो बालापनको कस्तो माया थियो हामीमा कुुन्नि ।

घरमा टिःभी थिएन त्यो बेला चलेको फिल्म हल भनेकै गणेश चलचित्र हल थियो,फिल्म लागेपछि शनिबारका दिन हलमा गयो,फिल्म हेर्यो अनि घरमा स्कुलमा फेरी तिनै काहानिको बखान गर्यो,त्यो समय सानै भयर हो कि खै,हलमा फिल्म हेर्न जादापनि राम्रै हुन्थ्यो । फिल्म हेर्न जानुपनि काहानी नै हुने गथ्र्यो,कत्तिसम्म भने सल्यानबाट मेरो ठुलोआमाको छोरा मेरो सानुदाईले आपँ ल्यायर आउने हामीले चोकमा बसेर बेच्ने,अनि शनिबार फिल्म हेर्न जाने,त्यो पनि अगाडी बसेर,त्यस्तो रहर हुने गथ्र्यो फिल्म हेर्न,हुन त आजभोलि समय सँगै प्रबिधिले पनि फड्को मारेको छ त्यसैले पनि होला हलमा मानिसहरु त्यत्ति फिल्म हेर्न त्यत्ति रुचाउदैनन् ।

खै किन हो अधिकांश मानिसहरु हलमा फिल्म हेर्न जानेपछि अनौठो नै मुख लगाउछन् आजभोलि हलमा चिच्याउने,सिटिठी मार्ने,बोल्ने नबोल्ने सबै बोल्ने गर्छन् यसैकारण पनि हो कि,मान्छेहरु आजभोलि हलमा फिल्म हेर्न कमै जान्छन् कि जस्तो लाग्छ दाङमा,हुन त म गएन भन्दैमा अरु जादै गएनन् भन्नु गलत हुनसक्छ तर मैले पछिल्लो समय कबड्डी,पुरानो डुङा र कारखाना फिल्म युट्युब मै हेरे,हलमा जाने मन नभएको पनि होईन् तर मनै लागेन आफैलाई पनि हलमा जान,मैले युट्युबमा भर्खरै हेरेका यि फिल्मका कथापनि निक्कै नै राम्रो लाग्यो,बिच बिचमा पुरानो डुङा र कारखानले त आँखामा नुुनिलो पानि नै ल्याईदियोे ।

त्यसैले पछिल्लो समय नेपाली चलचित्रको रुपरेखा बदलिदै रहेछ किनकी नेपाली फिल्मलाई यो भएन् त्यो भएन अनेकौ आरोप लगाईन्छ त्यो कुरामा भने फरकपना आउदै रहेछ, नेपाली फिल्म पनि राम्रै बनेका छन् बन्न सक्छन् भनेर थाहा पाउनका लागी त फिल्म रिलिज हुनासाथ हलमा गयर फिल्म हेर्ने बाताबरण पनि बन्न जरुरी छ कि? अरुको त थाहा भएन तर म  भने हलमा नगएको बर्षौ नै भएको छ । कोहिनुर चलचित्र हेर्न हलमा गएको हु त्यो चलचित्र हेर्दापनि उस्तै हल्ला,कोलाहल नै थियो ।

 त्यसपछि मैले हलमा गयर फिल्म हेरेको छैन् ।
तर जे भएपनि पछिल्लो समय नेपाली चलचित्रहरुले पनि समय अनुसारका कथा र बिषयबस्तुलाई त उठान गरेकै रहेछन् क्वालिटि छ,दर्शकलाई विषयबस्तुमा केन्द्रित गराउन सक्ने क्षमता नेपाली चलचित्रमा पनि छ त्यसैले अब हामीले पनि नेपाली चलचित्रलाई माया गर्न जरुरी छ ।